"Ballonnen vang je met aandacht. Vaak wordt tijdens een gesprek iets terloops gemeld of even in een bijzin genoemd. Dit heet een ballontje oplaten. Als de luisteraar daar op reageert of juist niet weet de spreker dat het onderwerp wel of niet belangrijk is voor de gesprekspartner. Dus als je iets hoort schrijf het direct op en deel het achteraf in de OR om er over te oordelen."

Tijdens vergaderingen, gesprekken op de werkvloer of informele onderonsjes worden er vaak onzichtbare signalen uitgewisseld. Soms zegt iemand iets terloops, in een bijzin of tussen neus en lippen door. Dit fenomeen staat bekend als “een ballontje oplaten”. De spreker voelt de ruimte om een onderwerp aan te kaarten, zonder direct het volle gewicht op tafel te leggen. Het is een subtiele manier om te peilen: is dit belangrijk voor jou? Mag dit onderwerp verder worden besproken?

Ballonnen vangen vraagt om actieve aandacht. Wie écht luistert, hoort meer dan woorden. Achter elk terloops genoemd punt schuilt vaak een grotere vraag, behoefte of zorg. Het is een kunst om als luisteraar deze ballonnen te herkennen en niet over het hoofd te zien. Juist de kleine opmerkingen kunnen later het verschil maken in besluitvorming, samenwerking of welzijn op het werk.

• Luister niet alleen naar wat hardop wordt uitgesproken, maar ook naar wat tussen de regels door klinkt.

• Schrijf opvallende opmerkingen meteen op, voordat ze verdwijnen in de stroom van het gesprek.

• Reageer bewust: een simpele vraag of bevestiging kan de spreker uitnodigen om verder te vertellen.

In de ondernemingsraad (OR) spelen ballonnen een bijzondere rol. Hier worden belangrijke besluiten genomen, beleid besproken en belangen afgewogen. Juist daarom is het essentieel om alert te zijn op subtiele signalen. Een terloops opgeworpen thema kan later uitgroeien tot een cruciaal agendapunt.

• Noteer alle ballonnen die tijdens gesprekken worden opgelaten: van zorgen over werkdruk tot suggesties voor procesverbeteringen.

• Deel deze signalen achteraf met de OR. Een gezamenlijke reflectie zorgt ervoor dat niks tussen wal en schip raakt.

• Door ballonnen te vangen en te delen, ontstaat er ruimte voor dialoog en gezamenlijk oordeel.

Ballonnen zijn de weerspiegeling van wat er leeft. Ze laten zien waar mensen mee bezig zijn, wat hen raakt of bezighoudt. Door ze met aandacht te vangen, geef je niet alleen erkenning aan de spreker, maar bouw je ook aan een cultuur van openheid en vertrouwen. Ballonnen zorgen ervoor dat onderwerpen niet worden genegeerd, maar actief worden meegenomen in het proces van besluitvorming.

Stel je voor: tijdens een overleg zegt een collega tussen neus en lippen door dat de werkdruk “wel pittig” is de laatste tijd. Wordt deze opmerking genegeerd, dan blijft de zorg onder de oppervlakte. Wordt de ballon gevangen, bijvoorbeeld door te vragen “Kun je daar iets meer over vertellen?” dan ontstaat er ruimte voor een waardevol gesprek. Het opschrijven van deze signalen maakt ze zichtbaar voor jezelf én voor de OR.

Ballonnen vangen is geen trucje, maar een houding. Het vraagt om nieuwsgierigheid, betrokkenheid en het lef om stil te staan bij wat terloops wordt gedeeld. Door deze signalen te noteren en te delen, groeit het wederzijds begrip en wordt de OR een plek waar écht geluisterd en geoordeeld wordt.

Dus de volgende keer dat er een ballon wordt opgelaten: vang hem met aandacht, schrijf hem op, en deel hem met je collega’s in de OR. Zo geef je samen vorm aan een open, eerlijke en krachtige besluitvorming.